Kentsel Tasarım Projelerinizi Esri CityEngine İle Oluşturun

25/12/2018
| Esra Aydın Demiröz |
3D GIS Teknik

CityEngine, alışık olduğunuz modelleme tekniklerinden çok daha kısa sürede kent modellerinin oluşturulması için benzersiz bir kavramsal tasarım ve modelleme çözümü sunan üç boyutlu modelleme yazılımıdır. CityEngine kullanarak oluşturmuş olduğunuz kent modelleri gerçek dünya özelliklerini yansıtabileceği gibi kurgusal tasarımlarınızı da yansıtabilir.

Standart bir CAD programı kullanılarak imar planlarında tanımlanan düzenlemeler ve kısıtlamalara ya da bir şehir plancısı veya kentsel tasarımcı tarafından tanımlanan kentsel gelişme kriterlerine göre üç boyutlu bir kent modeli üretmek oldukça zahmetli ve zaman alan işlemlerdir. Esri CityEngine ise bu tasarım kriterlerini ve kentsel gelişim kısıtlamalarını kurallara ve parametrik tasarımlara dönüştürmek için “prosedürel modelleme” tekniklerini kullanmaktadır. Diğer bir deyişle, detaylı üç boyutlu kent modelleri Esri CityEngine’de kural tabanlı modelleme kullanılarak oluşturulmaktadır.

Kural tabanlı modelleme; Esri CityEngine’e aktarılan iki boyutlu şekillerden kurallar yardımıyla etkileşimli, dinamik ve parametrik üç boyutlu model üretmek demektir. CityEngine’in hızlıca içerik oluşturabilmesinin arkasındaki sebep ise CGA olarak adlandırılan komut dosyası dilidir. Computer Generated Architecture’ın kısaltması olan CGA “bilgisayar tarafından üretilen mimari” anlamına gelmektedir. Bu komut dosyaları içerisindeki kurallar temel olarak üç boyutlu geometriler oluşturmak için yönlendirilen bir dizi sıralı görevlerdir. Kullanıcı basit ama güçlü bu CGA komut dosyalarını kullanarak kentteki her bir öğeye müdahale edebilir. Böylece kent modeli üretme süreçleriniz doğal bir kentsel tasarım sürecine dönüşmektedir. Bu yöntemi herhangi bir mekana ya da duruma kendini uyarlayabilecek bir DNA parçası üretmek gibi düşünebilirsiniz. CGA şekil oluşturma dilbilgisinin en büyük gücü kolay olmasıdır.

Aynı veri kümesine farklı kurallar uygulayarak farklı üç boyutlu kent modelleri üretebileceğiniz gibi, tanımlamış olduğunuz aynı tasarım kriterleri ile aynı veri kümesinde oluşabilecek tüm varyasyonları da üretebilirsiniz. Başka bir örnekle anlatmak gerekirse, bir kentsel tasarımcı veya şehir plancısı yeni kentsel gelişme alanı veya kentsel dönüşüm önerisi için düşündüğü farklı senaryoları karşılaştırabilir. Bu karşılaştırmayı belirli parametreleri değiştirerek hızlıca gözlemleyebilir.

Üretken tasarım olarak adlandırabileceğiniz bu süreç, bir modelin bileşeninin parametrelerinden birinde meydana gelen değişikliğin modelin diğer bileşenlerini de anında etkilemesi anlamına gelmektedir. Üretken tasarım yöntemlerinden olan parametrik tasarım ise algoritmaları kontrol etmenizi sağlayarak çok çeşitli modeller üretmenize olanak tanır. Akademik çalışmalara da konu olan bu parametrik tasarım anlayışı günümüz bilişim teknolojileri sayesinde gelişmeye devam etmektedir.

Doç. Dr. Olgu Çalışkan’ın karmaşıklık bağlamında tasarım kontrol fikri ile ilgili olarak, parametrik tasarımı çağdaş şehircilik anlayışıyla ilişkilendirilmesini konu alındığı “Parametric Design in Urbanism: A Critical Reflection” adlı makalesinde parametrik tasarım ve kentsel tasarım hakkında şu ifadelere yer verilmiştir:

Eş zamanlı olarak denetlenerek dinamik formlar ve desenler üreten, belirgin bir şekilde tanımlanmış algoritmalar tarafından yürütülen parametrik tasarım, özellikle mimaride öne çıkan yöntem haline gelmiştir. Kentsel tasarımda parametrik model kullanımı yaygın hale gelmesine rağmen şimdiye kadar kentleşme yönteminin gerçek ve olası uygulamasına yönelik eleştiriler nedeniyle sınırlı kalmıştır.

Alışkın olduğunuz yöntemler ile makalede tanımlandığı gibi bir parametrik tasarımın üretilmesi ve kontrol edilmesi mümkün değildir. Fakat günümüz bilişim teknolojileri sayesinde bilgisayar programları bu durumu olanaklı kılmaktadır. Bu tür bilişim teknolojilerinin kullanıldığı teknikler ile imar planlarına alternatif olarak uyarlanabilir esnek bir tasarım anlayışı, klasik kentleşme yöntemlerini de zamanla değiştirmektedir. Kentsel tasarımda parametrik model kullanımının da bu değişime hızla ayak uyduracağı yadsınamaz bir gerçektir. CityEngine, kural tabanlı modelleme yaklaşımı sayesinde geniş bir tasarım çeşitliliği elde etmek için nicel ve nitel verileriniz ile dinamik modeller üretmenizi sağlayan bir platformdur. Bu nedenle CityEngine, içinde şehir plancılarının ve kentsel tasarımcıların da bulunduğu birçok meslek grubunun parametrik model üretme iş süreçlerini hızlandırmaktadır.

Esri CityEngine ile eşzamanlı olarak denetlenebilir dinamik formlar üretmenizin ötesinde, ürettiğiniz formların tüm modelinize etkisi, toplam model alanı, hacmi ya da inşaat maliyeti gibi daha birçok özelliği kontrol panelleri sayesinde anında görüntüleyebilirsiniz. Bu bilgilerden raporlar ve grafikler üretebilirsiniz.

Tüm bunlara ek olarak, iyi bir kullanıcı deneyimi sunması gereken kentsel tasarım önerilerinizi çeşitli platformlarda kolayca paylaşarak tasarım süreçlerinize halkın katılımını sağlayabilirsiniz. Bu paylaşım platformları şunlardır:

CityEngine web scene, CityEngine’de oluşturmuş olduğunuz modelin statik bir formudur. CityEngine’de üretilen tüm modeller, araziler ve yol ağları tek bir .3ws dosyasında bir araya getirilir. Bu dosya daha sonra ArcGIS Online veya Portal’a bir öğe olarak eklenerek kullanıcı odaklı etkileşime olanak tanıyan tarayıcı tabanlı bir üç boyutlu ortam haline getirilir. Tarayıcı tabanlı bu üç boyutlu ortam sayesinde herhangi bir program kurulumu gerektirmeden herkes modellerinizi görüntüleyebilir hatta düşüncelerini yorum ekleyerek bildirebilirler.

CityEngine ile oluşturmuş olduğunuz modeli 360 VR olarak da paylaşabilirsiniz. Böylece, 360 sanal gerçeklik gözlüğünü kullanarak, modellerinizi tamamen sürükleyici bir üç boyutlu sanal gerçeklik içinde keşfedebilirsiniz.

Yazımızda anlatılan CityEngine uygulamasının kentsel senaryoları kural tabanlı kontrol edilebilir parametreler ile dinamik olarak oluşturma ve karşılaştırma gibi birçok yeteneği sayesinde şehir plancıları ve kentsel tasarımcılar arasında kullanımı artmıştır. Fakat sahip olduğu kullanıcı dostu ara yüzü, yazımı kolay kural tabanlı modelleme sunması ve büyük kent ortamlarını çok hızlı üretebilmesi film ve eğlence sektöründe de yaygınlaşmasını sağlamıştır. “Video oyunlarında CityEngine” adlı blog yazımızı da okuyarak CityEngine’in video oyunlarında nasıl kullanıldığı hakkında bilgi alabilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için aşağıdaki bağlantılardan faydalanabilirsiniz:

Kaynakça:

  • Çalışkan, O. (2017) Parametric Design in Urbanism: A Critical Reflection, Planning Practice & Research
Önceki Yazı
ArcGIS Data Interoperability Bileşeni ile ArcGIS Pro Üzerinde Çalışmak
Yazıyı görüntüle
Sonraki Yazı
ArcGIS’te Mesafe Analizlerine Genel Bir Bakış
Yazıyı görüntüle

En Çok Okunanlar