ArcGIS Utility Network: Yaygın Entegrasyonlar

Giriş

Kurumsal CBS kullanımı altyapı kuruluşları için uzun süredir planlama ve operasyon süreçlerinin kalbinde yer almaktadır. Akıllı ve birbiriyle bağlantı içerisindeki sistemlere olan talebin artmasıyla birlikte coğrafi veriler, sistemler arasında iletişim kurmak için kullanılan ortak dil haline geldi. Çünkü, konum bilgisi her sistem üzerinde ortak değere sahip olması gereken tek bilgi parçası olarak öne çıkar. Bu makale, yazılımcıların ve BT uzmanlarının Utility Network için en önemli üç arayüzü tasarlayabilmesi ve oluşturabilmesi için kullanabileceği süreç tasarımlarını gösterir: İş Yönetim Sistemi (WMS), Varlık Yönetim Sistemi (AMS) ve Müşteri Bilgi Sistemi (CIS). Henüz okumadıysanız, bu makalede bahsi geçen ArcGIS Utility Network Entegrasyonları: Genel Bakış yazımızı okumalısınız.

Eğer dilerseniz bu makalede ilgilendiğiniz bölüme hızlı bir şekilde gitmek için aşağıdaki bağlantılardan yararlanabilirsiniz.

• İş Yönetim Sistemi
• Varlık Yönetim Sistemi
• Abone Bilgi Sistemi

 İş Yönetim Sistemi

Tasarım Yaşam Döngüsü

Altyapı şirketleri, CBS dışında çalışan yapım, tasarım ve işaretleme araçlarını kullanarak önerilen değişiklikleri şebekeleri üzerinde uygularlar. Esri partneri olan firmalar genellikle ilgili tasarım ya da öneri paketlerini CBS’ye aktaran arayüzler sağlar. Daha küçük bir çözüm ile entegrasyon yapıyorsanız veya tasarımlarınızı yönetmek için kendi kurum içi araçlarınızı geliştirdiyseniz, kendi arayüzünüzü oluşturmaya ihtiyaç duyabilirsiniz.

Tasarımlarınızı içe aktarırken veya şebeke ağınızda değişiklik içeren düzenlemeler gerçekleştirirken, şebekenizin olması gereken kurallarının geçerliliğini koruyan iş akışlarını ve API’leri kullanmanız gerekir. Bu nedenle, bir yapım tasarımından veya işaretleme aracından gelen CBS’ye önerilen değişiklikleri adlandırılmış bir versiyona (named version) uygulamanız gerekir. Ek olarak, ArcGIS API for Python veya ArcGIS Pro SDK, farklı versiyon oluşturma ve versiyon yönetme yetenekleri, daha büyük veri kümeleriyle çalışabilme ve ağ topolojisini doğrulama yeteneklerinden faydalanılabilmesi için kuvvetle önerilmektedir.

İş Yönetimi arayüzü için en büyük zorluk, arayüzün içe aktarma süreçleri esnasında karşılaşabileceği problemlerin üstesinde gelebilmesine izin veren tasarım kararlarıyla ilişkilidir. Eğer işler küçük ölçekliyse, İş Yönetim Sistemi üzerinde tutulan bir veriyi içeri aktarmak için ArcGIS API for Python aracılığıyla oluşturulmuş başsız bir komut dosyası kullanabilirsiniz. Kullanıcı etkileşimi gerektiren karmaşık tasarım senaryoları için bir eklenti (Add-In) geliştirmek için ise ArcGIS Pro SDK kullanılmaktadır. ArcGIS Pro SDK, kullanıcılara tasarım özelliklerini etkileşimli olarak içe aktarmak, işlemek ve doğrulamak için grafik bir kullanıcı arayüzü sağlar.

Varlık Yönetim Sistemi

Varlık Yaşam Döngüsü

Altyapı şirketleri, bir ekipmanın yaşam döngüsünü satın alma anından kullanımdan kaldırılmasına kadar izleyebilmek için Varlık Yönetim Sistemleri’nden (AMS) faydalanır. CBS, bir varlığın özelliklerini sahadayken izler. Bu nedenle, yaşam döngüsünün bu aşaması için CBS ve Varlık Yönetim Sistemi, varlıktaki durum değişikliklerini birbirine iletebilmelidir. Bir Varlık Yönetim Sistemi arayüzü, uyumlu ve tutarlı kalmalarını sağlamak için sistemler arasında değişiklikleri paylaşmak için bir mantık izler. Belirli bir varlık üzerinde alan veya detay bazlı değişikliklerin sınırlanması için bir iş kuralı kullanılır.

Arayüz tasarımı açısından bu, CBS ve Varlık Yönetim Sistemi arasında tam bir sistem karşılaştırması yapılması gerektiği anlamına gelmektedir. Arayüz her çalıştığında, binlerce olmasa da yüzlerce özelliğin değişmesi beklenebilir. İki sistemi karşılaştırmak ve düzenlemek, daha büyük sistemler için daha fazla zaman alacaktır, ancak arayüzünüzü iki sistem arasındaki senkronizasyon işlemlerini birkaç dakikadan bir saate kadar sürecek şekilde tasarlamanız gerekir. Bu tasarımın önem arz eden kısmı, karşılaştırmayı ve düzenlemeleri adlandırılmış bir versiyon üzerinde gerçekleştirmektir. Çünkü, bu işlem arayüzü aynı anda meydana gelen diğer değişikliklerden izole edecektir. Tekrardan, bu arayüz için de en uygun API’ler, sürümlerde çalışabilme ve daha büyük veri kümeleriyle çalışılabildiği için ArcGIS API for Python ve ArcGIS Pro SDK‘dır.

Versiyonlu Düzenleme İş Akışı

Utility Network Editing İş Akışı

Bu arayüz için öne çıkan tasarımsal hususlardan sonuncusu ise yapacağınız düzenleme ve değişikliklerin şebeke modelinizin altında yatan topolojiyi değiştirip değiştirmeyeceğidir. Bu konuda çözümü arayüzünüz üzerinden ağ detaylarını oluşturmak ya da silmek isteyip istemediğiniz veya ağ durumunuzu (cihaz pozisyonu, yaşam döngüsü durumu vb.) değiştirmek ve kontrol edip etmeyeceğiniz ile ilgili karar vererek bulabilirsiniz. Bu konulardan herhangi birine evet yanıtı veriyorsanız arayüzünüzü Utility Network verilerini düzenlemek için ana hatlarıyla belirtilen en iyi uygulamaları izlemeniz gerekecektir:

• Düzenlemelerinizi bir sürümde gerçekleştirmelisiniz.
• Düzenlemeleriniz sonrası oluşan tüm kirli alanları (hatalı veri girişlerinde oluşan bölgeler) doğrulamanız (Validate Network Topology) gerekir.
• Düzenlemeleriniz tarafından değişen tüm ağları güncellemelisiniz. (Update Subnetwork)
• Sürümünüzü yalnızca herhangi bir ağ hatası (network error) oluşturmuyorsa reconcile/post etmelisiniz.
• Eğer versiyonunuz hatalar (kirli alanlar) oluşturuyorsa bir kullanıcının hataları gözden geçirmesi ve düzeltmesi gerekir.

Abone Bilgi Sistemi

CBS ve Abone Bilgi Sistemi Arasında Bilgi Akışı

Bir altyapı kuruluşundaki Müşteri Bilgi Sistemi (CIS), müşterinin kim, ne ve nerede olduğunu takip eder. “Müşteri kimdir, farklı altyapı hatlarının hangilerinden hizmet almaktadır ve bu hizmet nerede sunulmaktadır?” gibi soruların cevabı Müşteri Bilgi Sistemi üzerinde yer alır. Müşteri Hizmetleri Temsilcisi (CSR), müşteriyle kurulan etkileşim ve saha çalışanları tarafından doldurulan formlarda yer alan bilgiler aracılığıyla veri toplayarak Abone Bilgi Sistemi’ndeki bilgileri yönetir. Eğer, CSR hiç form almıyorsa veya sahadan toplanan formları okuyamıyorsa Abone Bilgi Sistemi üzerindeki bilgi güncel olmaktan uzaklaşır. CBS, sahada hangi ekipmanın yer aldığına dair bir kayıt sistemi olduğundan, çoğu altyapı şirketinin bu sorun için sahip olduğu çözüm, CBS ve Abone Bilgi Sistemi arasında entegrasyon sağlamaktır. Aşağıda, küçük ile orta ölçekli bir altyapı şirketinin CBS üzerinde ihtiyaç duyulabilecek böyle bir arayüzü nasıl kurgulayabileceği ve oluşturabileceği yer almaktadır.

Abone Bilgi Sistemi Terminolojisi

API’ler ve iş akışına değinmeden önce, Abone Bilgi Sistemi arayüzü üzerinden senkronize edeceğimiz veri yapılarından bahsedilmesi önemlidir. Bu yapılarda, farklı ürünler arasında büyük farklılıklar gösterebileceğinden, tarif edilen çözüm daha basit bir model kullanılması olacaktır. Ancak, bu yaklaşım, birkaç ayarlamayla daha karmaşık çözümlere göre ölçeklendirilebilir. CBS ve Abone Bilgi Sistemi genellikle çelişkili veya kafa karıştırıcı terminolojiye sahiptir. Bu nedenle bazı terimleri önceden tanımlayabiliriz:

• Hizmet Konumu: CBS’de bir veya daha fazla müşteriye hizmetin verildiği konumdur. Bazı altyapı şirketleri bu modeli kullanıcı sayaçları olarak kullanabilir. Bazıları ise bu konum bilgisinden bir hizmetin icra edildiği konumu tespit edebilmek için “yer tutucu” olarak faydalanabilir.
• Hizmet Noktası: Bir altyapı kuruluşu tarafından sağlanan hizmeti adlandırmanın benzersiz ve değişmez bir yoludur. Hizmet noktası kaydı, müşteri, sayaç ve temel bilgileri kapsar. Hizmet noktası benzersiz ve kalıcı olduğundan, o konumda sağlanan hizmete bir etki etmeden burada yer alan ilgili öğelerin herhangi birisinde değişiklik uygulanabilir. Her hizmet noktası, CBS, Gelişmiş Ölçüm Altyapısı (AMI) ve Sayaç Veri Yönetimi (MDM) gibi diğer sistemlerle entegre olan benzersiz bir tanımlayıcıya sahiptir.
• Sayaç: Altyapı şirketleri tarafından sağlanan hizmetin ölçümünden sorumlu fiziksel cihazdır. “Net Sayaç” adı verilen özel bir sayaç türü, bir müşterinin tükettiğinden daha fazla güç üretmesi durumunda, müşterinin şebekeye sağladığı katkıyı da ölçebilir.

Not: Utility Network, abone bağlantı detaylarını modellemek için çeşitli seçeneklere sahiptir. Bununla ilgili detaylı bilgileri alabilmek için Electric Standards: Devices Story Map’indeki Meters kısmını okuyabilirsiniz.

Aşağıdaki şema yukarıda bahsedilen objeler arasındaki ilişkiyi ele almaktadır.

CBS ve Abone Bilgi Sistemi Objeleri Arasındaki İlişkiler

• Hizmet Konumu – Birincil Anahtar: Global ID. Bu detayda saklanan herhangi bir abone bilgisi yoktur.
• Utility Servisi – Yabancı Anahtarlar: DeviceGuid, HizmetNoktasiID. Hizmet noktasına veya ilişkili öğelere ait özellikleri saklayabilir, ancak dikkatli yapılması gerekmektedir.
• Hizmet Noktası (CBS) – Birincil Anahtar, HizmetNoktasiID.
• Hizmet Noktası (CIS) – Birincil Anahtar, HizmetNoktasiID.

Abone Bilgi Sistemi Arayüzü

CBS ve Abone Bilgi Sistemi Veri Transferi

Altyapı hizmeti ve hizmet konumu detaylarınızda aboneniz hakkında herhangi bir bilgi saklamazsanız, abone bilgisi verilerini belleğe (XML, CSV, Web Servis, SQL) okumak için basit bir ArcPy komut dosyası kullanabilir, ardından Hizmet Noktası (Service Point) tablosunu güncelleyebilirsiniz. Birkaç yüz bin kayıt yüklüyorsanız tablodaki satırları silip yenilerini de ekleyebilirsiniz. Daha büyük bir veri kümesi için, bireysel hizmet noktası kayıtlarını ekleyen, güncelleyen ve silen daha seçici bir yaklaşım kullanmanız gerekecektir.

Müşteriyle ilgili bilgileri versiyonlanmış tablolarda tutarsanız, versiyonda düzenlemeler yapmanızı sağlayan API’lerden (ArcGIS API for Python veya ArcGIS Pro SDK) birini kullanırsınız. Yapacağınız düzenleme işlemlerini ve yalnızca değişen değerleri güncellemeye özen göstereceğiniz için bu konu önemlidir. Arayüzünüz versiyona yaptığınız değişiklik ve düzenlemeleri uyguladığında, sürümü reconcile ve post edebilecektir.

Önceki iki yaklaşım iki sistemi senkronize etmek için bir toplu işleme (batch process) dayanır. Ancak, aynı yöntemleri CBS’ye gerçek zamanlı güncellemeler yapmak için de kullanabilirsiniz. Bu yaklaşımı benimserseniz, iki sistemi düzenli aralıklarla denetlemek ve denkleştirmek için yine de bir toplu işlem oluşturmalısınız.

Arayüzleriniz, her çalıştırıldıklarında yöneticiler için günlük dosyalarında bazı kalite güvence bilgilerini yakalayacak ve log dosyaları içerisinde tutacaktır. Buna ek olarak, son kullanıcılarınız için bir kalite güvence (quality assurance) raporu oluşturmak için ayrı bir süreç yürütmeniz gerekir. Bu kalite güvence raporu, haritacılar veya müşteri hizmetleri temsilcilerinin (CSR) çözmesi için tutarsızlıkları, eksik verileri veya diğer iş kuralı ihlallerini işaretleyecek ve uyaracaktır.