Görüntü ve Raster Verilerinin Paylaşımında Püf Noktalar
Birçok farklı sektörde bilgi çıkarmak veya altlık harita olarak görüntülerden yararlanılmaktadır. Ancak, sizin veya kuruluşunuzdaki herhangi birinin görüntülerden yararlanabilmesi için önce bu görüntülerin paylaşılması gerekir. Görüntülerinizi barındıracak bir yer bulduğunuzda, onu nasıl paylaşacağınıza karar vermek zor olabilir.
Bu blog, görüntüleri ve rasterleri paylaşırken ihtiyacınıza yönelik olan seçeneği bulmanıza yardımcı olacak bilgiler içerir. ArcGIS içinde, görüntülerinizi ve raster verilerinizi paylaşmak (veya “aktarmak”) için üç yolunuz vardır: map tile cache (harita döşeme önbelleği), tiled imagery (döşemeli görüntüler) ve dynamic imagery (dinamik görüntüler). Ancak görselleştirme konusunda kafanızda bir karışıklık varsa; farklılıkların ne olduğunu, her birinin yararlarını ve dezavantajlarını öğrenebilir ve hangisinin sizin için en iyisi olduğuna daha kolay karar verebilirsiniz. Öncelikle Raster ve Vector Tile terimlerinin anlamlarını inceleyelim ve sonrasında yayınlama için seçeneklerle devam edelim.
Raster ve Vector Tile
Tile katmanı; nispeten statik verilerin görselleştirilmesi için web’de bir haritayı veya katmanı göstermeniz gerektiğinde kullanışlıdır. Tile katmanları, orijinal kaynak verilere dayalı olarak çeşitli biçimlerde gelir. Döşeme katmanları, önceden oluşturulmuş raster tile veya vektör tile olarak saklanabilir. Hem raster hem de vektör tile’lar, görselleştirme amacıyla harita verilerinin yüksek performanslı ve yüksek ölçeklenebilir sunumunu sağlamak üzere tasarlanmıştır.
Raster tile teknolojisine dayalı web haritaları daha eskidir ancak yine de birçok kişi tarafından yaygın olarak kullanılan bir yaklaşımdır. Raster görüntüler, çeşitli formatlardaki görüntü dosyalarında saklanır. Raster map tile aslında raster görüntülerden başka bir şey değildir. Yakınlaştırılabilir raster haritalar, yan yana yerleştirilmiş ve bir piramit şemasında sıralanmış birçok raster harita tile’dan (.png veya .jpg formatında) oluşur. Raster tile’ın, oluşturuldukları sırada tanımlanan sabit stilleri vardır. Öte yandan, raster tile’ın boyutu oldukça büyüktür, bu nedenle harita üzerinde kaydırma ve yakınlaştırma sırasında yükleme süresi ağ bağlantı hızına bağlı olarak daha uzun olabilir.
Vector tile ise daha yeni bir teknolojidir. Tile’lar raster görüntülerden oluşmaz. Yani verilerin raster gösterimi yerine; noktalar, eğriler veya çokgenler gibi vektör temsilini depolarlar. Vektör tile, belirli harita öğelerinin nasıl göründüğünü ve nasıl görüntülendiklerini tanımlayan küçük bir metin dosyası olan bir stille istemci tarafında oluşturulur (örneğin, bir yol, tüm harita öğelerinin üzerine yerleştirilmiş düz kırmızı bir çizgi olarak tanımlanabilir). Veriler ve görsel stil ayrıdır, bu nedenle vektör tile katmanları haritaya göre özelleştirilebilir. Stil ayrıca harita öğesinin oluşturulup oluşturulmayacağını, etiketlerin oluşturulması için hangi yazı tipinin ve dilin kullanılacağını da söyler. Böylece vektör tile, minimum kaynak kullanımı ile anında harita görünümünü ve hissini değiştirmeyi kolaylaştırır. Vektör tile, raster tile boyutunun yaklaşık %20-50’si kadardır, bu nedenle iletilmeleri daha az zaman alır ve işleme için daha az kaynak gerektirir. Ayrıca, döşemelerin dosya boyutunu artırmadan tüm görüntüleme ölçeklerinde yüksek çözünürlüklü bir görüntü sunarlar.
Tile katmanlarla ilgili daha fazla bilgi için tıklayınız.
Map Tile Cache
Map Tile Cache’e bir örnek, ArcGIS Living Atlas of the World’den erişilebilen World Imagery Service’tir.
Map Tile Cache, genellikle altlık harita oluşturmak için bir araya getirilmiş bir görüntü koleksiyonudur. Bu görüntü performans için optimize edilmiştir ve ölçeklendirilmek üzere tasarlanmıştır. Bu tile servisini hızlı yapan şey, hizmet verilmeden önce ön işleme ve sıkıştırmanın gerçekleştirilmesidir. Her bir tile önbelleğe alındığından ve görüntülenmek üzere optimize edildiğinden, siz haritayı kaydırdıkça ve yakınlaştırdıkça döşemeler hızla çizilir.
Map Tile Cache Avantajları:
Map Tile Cache yüksek performanslıdır ve bu da onu görselleştirme için ideal hale getirir. Görüntü veya yükseklik verilerinin yalnızca bir arka plan veya altlık harita işlevi görmesi amaçlandığında, görüntülerinizi Map Tile Cache olarak yayınlamanızı öneririz.
Map Tile Cache Dezavantajları:
Map Tile Cache performans açısından yüksek puanlar alsa da, gerçekten yayınladığınız şeyin sıkıştırılmış image tile olduğunu unutmayın. Tipik olarak görüntülerde bulunan zengin bilgiler kaybolur. Tile cache işlemi, görüntülerinizi otomatik olarak 8 bit olarak kaydeder ve bunu tek bir projeksiyonda, tipik olarak Web Mercator olarak yansıtır.Bir map tile cache, spektral bantlara, görüntü meta verilerine erişim sağlamaz. Bu, minimum analiz yapılabilir anlamına geliyor. Bununla birlikte, paydaşlara temel görselleştirme işlevinden daha fazlasını yapmaları için yetki vermeniz gerekiyorsa, streaming tiled imagery veya dynamic imagery katman yapısını öneririz.
Tiled Imagery Katmanları
Map tile cache gibi, tiled imagery katmanları da tek bir servis veya görüntüler oluşturmak için görüntü koleksiyonunu bir araya getirir. Ancak, Map Tile Cache’den farklı olarak, görüntülerin sıkıştırılması gerekmez, bu nedenle orijinal görüntülerden daha fazla bilgi akış (streaming) servisinde kalır.
Tiled Imagery Avantajları:
Tiled imagery , görselleştirme ve analiz için “tam doğru” bir deneyim sağlar. map tile cache gibi hızlı ve performanslıdır – istemci tarafında tile oluşturma ile sunucu işleme gerekmez. Ayrıca topladığınız görüntülerdeki zengin içerik korunur; piksel doğruluğu kaybolmaz. Bu, yayınlayabileceğiniz bant sayısını sınırlamadığınız anlamına gelir; bit derinliği, orijinal görüntüye sadık kalır ve bu sayede herhangi bir konum için piksel değerleri elde edebilirsiniz. Bu, analize hazır tek bir görüntü katmanı kullanarak analiz gerçekleştirmenize, render’ı ayarlamanıza ve farklı bant kombinasyonlarını görselleştirmenize olanak tanır.
Tiled Imagery Dezavantajları:
Çakışan, çok çözünürlüklü (multiresolution) veya çok zamanlı görüntüleriniz varsa bu seçenek ideal değildir. Yukarıda belirtildiği gibi, döşenmiş görüntü katmanları, verilerinize önceden ayarlanmış bir projeksiyon ve piksel boyutuna sahip bir görüntü örtüsü (imagery carpet) gibi davranır. Belirli bir alan için farklı sensörlerden gelen veya farklı günlerde gerçek zamanlı olarak görüntüleri birleştirmek istiyorsanız, dinamik görüntü katmanlarının akışını öneririz.
Dinamik Görüntü Katmanları (Dynamic Imagery)
Dinamik görüntüler, sunucu tarafından anında dinamik olarak mozaiklenen (mozaikleme büyük boyutlu raster verilerinizi yönetebilmenizi sağlar) bir görüntü koleksiyonudur. Haritayı kaydırıp yakınlaştırırken, istenen belirli alanı kapsayacak şekilde tüm alanın görüntüleri sunucudan alınır. Şu şekilde çalışır: Görüntülemek istenen alan için, o alandaki tüm görüntüleri almak, gerekirse bunları işlemek, birleştirmek ve ardından istemcinin görünümüne geri göndermek için sunucuya bir çağrı yapılır. Sonuç, belirttiğiniz mozaik kurallarına dayalı olarak doğrudan kaynak görüntülerden çıkarılan “dinamik” bir görünüm sunar. Başka bir deyişle; dinamik görüntü katmanı, katman bir haritada görüntülendiğinde tek bir görüntü olarak görünmesi için anında mozaiklenebilen bir görüntü koleksiyonu içerir. Özellik ayarları, görüntünün görüntülenme sırasını kontrol eder, görüntülerin nasıl seçildiğini ve farklı görüntülerden gelen çakışan piksellerin nasıl çözüleceğini belirler.
Dinamik Görüntü Avantajları:
Çakışan ve çok zamanlı görüntüleri analiz etmek için dinamik görüntü katmanlarını kullanabilirsiniz. Bu görüntü servisi, zaman içinde adım adım ilerlemenizi ve görüntüleri bulutluluk durumu, görüntü edinme tarihi veya nadir açı gibi özniteliklere göre dinamik olarak sıralamanızı gerektiren kullanım örnekleri için mükemmeldir.
Bulut örtüsünün sorun olduğu senaryolar için bulutsuz kullanılabilir görüntüleri dinamik olarak seçebilirsiniz. Veya bir değişiklik algılama iş akışı gerçekleştiriyorsanız, farklı tarihlerdeki iki görüntüyü sorgulamak için dinamik bir görüntü katmanı kullanabilirsiniz.
Bu yeterli değilse, dinamik görüntü katmanları, pikselleri istemciye geri aktarmadan önce raster işlevlerini kullanarak sunucudaki görüntüleri işlemenizi sağlar. FedGIS konferansında Juhan Yoon tarafından bunun bir örneği gösterildi. Linkten içeriği izleyebilirsiniz. Servis, ArcGIS Living Atlas of the World’den 27 katman içerir. Son kullanıcıya, anında uygulama içinde doğrudan uygunluk analizi yapma yetkisi verilir. İşlemenin tamamı tek bir dinamik görüntü servisinde gerçekleşir: ilgilenilen alan için görüntüleri çeker, uygunluk analizini çalıştırır ve sonucu uygulamaya yükler.
Dinamik Görüntü Dezavantajları:
Veriler anında işlendiğinden, dinamik görüntü katmanları önceki seçeneklerden daha yavaş ve biraz daha pahalı olma eğilimindedir, ancak bu, daha fazla yetenek sağlamanın bir sonucudur. Ayrıca sunucunuzdan işlem gücüne ihtiyaç duyarlar. Ayrıca, görüntülerinizi ArcGIS Image for ArcGIS Online aracılığıyla barındırıyorsanız, bu servisler yalnızca kuruluşunuz içinde paylaşılabilir, ancak herkese açık olarak yayınlanamaz. Ancak alternatif olarak, ArcGIS Image Dedicated, ArcGIS Image for ArcGIS Online veya ArcGIS Image Server aracılığıyla genel erişim sağlayabilirsiniz.
Görüntü Katmanları Yeteneklerine Genel Bakış
| Yetenek | Dinamik Görüntü Katmanı | Tiled Imagery Katmanı | Tile Cache Katmanı |
| Bir web haritasına veya bir ArcGIS Pro projesine katman eklenebilir | Evet | Evet | Evet |
| Semboloji web haritasında değiştirilebilir | Evet | Evet | Hayır |
| Katman, raster analiz araçlarına girdi olarak kullanılabilir | Evet | Evet | Hayır |
| Katman, derin öğrenme çıkarım araçlarına girdi olarak kullanılabilir | Evet | Evet | Evet |
| “Identify” veya açılır pencereleri kullanarak piksel değerleri alabilir | Evet | Evet | Hayır |
| Bant bilgilerine ve piksel değerlerine erişilebildiğinde çok bantlı görüntüleri destekler | Evet | Evet | Hayır |
| Çok boyutlu verileri destekler | Evet | Evet | Hayır |
Konu ile ilgili detay bilgi için tıklayınız.
Hangi Görüntü Servis Türü Size Uygun?
Stream Görüntü ve Raster Veri için 3 Farklı Yol
| Map Tile Cache | Tiled Imagery | Dynamic Imagery | |
| Performans | Hızlı | Hızlı | Daha yavaş |
| İdeal Kullanım | Görselleştirme | Görselleştirme ve Analiz | Dinamik Görselleştirme ve Analiz |
| Paylaşım | Özel ve Herkes | Özel ve Herkes | Özel ve Herkes*
*Herkesle paylaşım ArcGIS Image for ArcGIS Online ile desteklenmemektedir. |
| Çakışan Görüntü | Hayır | Hayır | Evet |
| Kullanarak Servis Yapma |
|
|
|
